Inwestorzy giełdowi, zarówno ci, którym udało się na swoich inwestycjach zyskać, jak i ci, którzy stracili, muszą sporządzić na koniec roku deklarację podatkową dla urzędu skarbowego. Właściwym w ich przypadku co do zasady będzie formularz PIT-38, którego poszczególne pozycje wypełniane są na podstawie danych wykazywanych w dostarczanej im przez biura maklerskie informacji PIT-8C, a dokładnie w części F tej informacji.
Biura maklerskie zaprezentują w kwoty przychodów i kosztów rozliczanych na rzecz inwestora i wypełnią przede wszystkim:
- poz. 35 i 36 PIT-8C– z tytułu przychodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych,
- poz. 37 i 38 PIT-8C – z tytułu przychodów z realizacji praw z papierów wartościowych,
- poz. 39 i 40 PIT8C – z tytułu przychodów z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych i realizacji praw z nich wynikających.
Dz
We wszystkich tych przypadkach biura maklerskie nie są uprawnione do pobrania zaliczki na podatek od dokonywanych wypłat. Podatnik, na podstawie sporządzonego PIT-8C oraz innych informacji np. o poniesionych kosztach, odsetkach od zaciągniętego kredytu, wydatków na dodatkowe platformy inwestycyjne, sporządza ostatecznie zeznanie podatkowe , które składa do końca kwietnia roku następującego po rozliczanym roku kalendarzowym. Kwoty z części F informacji PIT-8C podatnik – inwestor ma obowiązek przenieść (w prawidłowych wartościach) do części C deklaracji PIT-38.
Inwestor może otrzymać również nie tylko jeden, ale kilka informacji PIT-8C. W takim przypadku w poz. 20 PIT-38 sumuje poszczególne kwoty przychodów, a w poz. 21 PIT-38 – poniesione koszty uzyskania ze wszystkich informacji, a także dodaje do nich łączną kwotę kosztów pozostałych, nie rozliczanych przez biura maklerskie.
Po tej operacji inwestor wyznacza łączną wartość dochodu oraz w efekcie – wartość podatku do zapłaty (stosując do obliczenia podatku stawkę19%, przez którą mnoży ustaloną w poz. 29 deklaracji PIT-38 podstawę obliczenia podatku).
Co ważne, sumując kwoty z poszczególnych PIT-8C, inwestor nie musi przejmować się tym, z którego z powyższych trzech tytułów (odpłatnego zbycia papierów wartościowych, realizacji praw czy też odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych) uzyskał dochód, a na których inwestycjach stracił. Podatek płaci on bowiem od łącznej wartości przychodu po odjęciu łącznej wartości kosztów poniesionych w danym roku kalendarzowym. Istotne jest jedynie by ani biura maklerskie, ani inwestor nie pomylili dat, w których mówić można o uzyskanym przychodzie i poniesionym koszcie jego uzyskania.
I tak:
- ⳦ó z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych (poz. 35 informacji PIT-8C) powstaje w momencie przeniesienia na nabywcę własności udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych,
- ⳦ó z realizacji praw wynikających z papierów wartościowych (poz. 37 informacji PIT-8C) powstaje w momencie realizacji tych praw,
- za datę powstania przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych (poz. 39 informacji PIT-8C) uważa się moment realizacji tych praw.
Rozliczanie transakcji w systemach maklerskich powoduje, że inwestor może uzyskać możliwość dysponowania pieniędzmi z poszczególnych transakcji dopiero po pewnym czasie. Podatnik powinien zatem sprawdzić, czy biuro maklerskie ustaliło ⳦ó w dacie przekazania środków do pełnej dyspozycji, czy też w dacie dokonania transakcji na rynku.
Tak samo należy skontrolować kwestię rozliczania kosztów podatkowych. W przypadku:
- wydatków pośrednich zasadą będzie rozliczanie kosztów metodą kasową (w dacie ich poniesienia); dotyczy to np. kosztów obsługi kredytów maklerskich, wydatków na platformy inwestycyjne (a zatem rozliczamy je w dacie poniesienia wydatku),
- w przypadku wydatków na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, wydatki takie są kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych (a zatem rozliczamy je dopiero w roku sprzedaży),
- w przypadku wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych nie można rozliczać wydatków - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia (a zatem rozliczamy je w roku ich realizacji).
W efekcie PIT-38 musi zawierać zsumowanie kosztów rozliczanych według obu powyższych zasad.
Adwokat Łukasz Wieszczeczyński,