Analitycy i inwestorzy 艣ledz膮 dziesi膮tki wska藕nik贸w makroekonomicznych. Szacuj膮 prawdopodobie艅stwa realizacji rozmaitych scenariuszy. 艢l臋cz膮 nad wykresami w poszukiwaniu trend贸w i punkt贸w zwrotnych. Ca艂e noce analizuj膮 sprawozdania finansowe i raporty bran偶owe w poszukiwaniu 鈥瀙ere艂ek鈥�. A potem i tak w najlepszym razie co drug膮 inwestycj臋 ko艅cz膮 na plusie. Czy da si臋 poprawi膰 szanse na sukces bez ponoszenia tak du偶ych nak艂ad贸w czasu i pracy?
Gie艂dowy KISS*
Nawet pocz膮tkuj膮cy inwestor wie, 偶e 藕r贸d艂em inwestycyjnego sukcesu jest kupowa膰 tanio i sprzedawa膰 drogo. A kiedy akcje s膮 tanie? Ano wtedy, gdy ma艂o kto wierzy, 偶e zyski gie艂dowych sp贸艂ek wzrosn膮 (lub przestan膮 spada膰). Z regu艂y taki pesymizm pojawia si臋 na dnie recesji gospodarczej. Je艣li spojrzymy na gie艂d臋 jako na ca艂o艣膰, to strategia zak艂adaj膮ca zakup portfela akcji (dla uproszczenia przyj臋to WIG) na do艂ku rocznej dynamiki produktu krajowego brutto Polski przez ostatnie 20 lat ani razu nie zawiod艂a. Zatem pierwsza regu艂a inwestowania na GPW brzmi: kupuj, gdy dynamika PKB osi膮ga cykliczne minimum.
No ale sk膮d mam wiedzie膰, 偶e to ju偶 jest minimum? I tu jest problem. Post factum ka偶dy g艂upi potrafi wskaza膰 punkt do艂owania gospodarki. Ale z do艣wiadczenia wiem, 偶e w czasie rzeczywistym nie jest to takie proste. Przez ostatnie 膰wier膰 wieku polska gospodarka ani razu nie odnotowa艂a ujemnej rocznej dynamiki PKB. W najgorszych przypadkach mala艂a ona do 0-1,5% (2002, 2009 i 2013), a w lepszych do 2-3% (1999, 2005, 2017). I ka偶dy z tych okres贸w by艂 dobrym czasem do zakupu przecenionych wcze艣niej akcji. Wyj膮tkowy by艂 rok 2005, gdy zar贸wno cykl koniunkturalny, jak i gie艂dowy, by艂 tak specyficzny, 偶e wr臋cz trudno si臋 tam dopatrze膰 zar贸wno spowolnienia gospodarczego, jak i bessy.
Potrzebujemy zatem wska藕nika, kt贸ry pozwoli nam wy艂apa膰 do艂ek PKB, zanim og艂osi to G艂贸wny Urz膮d Statystyczny. Historycznie takim instrumentem by艂y indeksy wyprzedzaj膮ce koniunktur臋 (CLI) publikowane przez Organizacj臋 Wsp贸艂pracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). W przes锄艂o艣ci CLI wyprzedza艂 lub pokrywa艂 si臋 z cyklicznym minimum dynamiki PKB. Obecnie (ostatni odczyt pochodzi z lipca 2019 r.) wska藕nik ten osi膮gn膮艂 najni偶szy poziom od 6,5 lat, sygnalizuj膮c trwaj膮ce (i przypuszczalnie pog艂臋biaj膮ce si臋) spowolnienie wzrostu gospodarczego w Polsce. Ale sygna艂em kupna jest dopiero odwr贸cenie trendu OECD CLI, a to jeszcze nie nast膮pi艂o.
Szybki przemys艂
Niestety, CLI powiela cz臋艣膰 mankament贸w PKB. Po pierwsze, cho膰 jest to wska藕nik miesi臋czny, to publikowany jest z do艣膰 sporym op贸藕nieniem. Przyk艂adowo: odczyt za lipiec ujrza艂 艣wiat艂o dzienne 9 wrze艣nia, a dane za sierpie艅 poznamy dopiero 8 pa藕dziernika. Po drugie, wska藕nik ten bywa regularnie rewidowany, co czasami wypacza znaczenie wysy艂anego sygna艂u.
W poprzednich 20 latach polski przemys艂 da艂 nam pi臋膰 ewidentnych sygna艂贸w kupna, jeden w膮tpliwy 鈥� ale trafny (z grudnia 2016) - i jeden r贸wnie w膮tpliwy (sierpie艅 2014), ale za to niezbyt trafny. Historyczna skuteczno艣膰 tego wska藕nika ro艣nie do 100%, gdy dodamy jedno kryterium: trzymiesi臋czna 艣rednia krocz膮ca rocznej dynamiki produkcji przemys艂owej musi przyj膮膰 minimum poni偶ej zera.
Kupuj s艂abo艣膰 锄艂otego
Od 20 lat w Polsce obowi膮zuje re偶ym p艂ynnego kursu walutowego. Kurs 锄艂otego ustalany jest na rynku, przy tylko okazjonalnych interwencjach ze strony Narodowego Banku Polskiego. Rzecz jasna wszyscy (poza w艂a艣cicielami firm eksportowych) cieszymy si臋, gdy 锄艂oty si臋 umacnia, czyli gdy kurs EUR/PLN maleje. Ale z punktu widzenia inwestor贸w z GPW to znacz膮ce os艂abienie 锄艂otego wzgl臋dem euro jest sygna艂em kupna. Zatem zasada numer cztery brzmi: kupuj, gdy leje si臋 krew na rynku 锄艂otego.
Jak bardzo 锄艂oty musi si臋 os艂abi膰, aby m贸wi膰 o sygnale kupna akcji? Rynek walutowy oszcz臋dnie dozuje nam sygna艂y kupna 鈥� 艣rednio raz na cztery lata. W kwietniu 鈥�99 hoss臋 na GPW sygnalizowa艂 wzrost kursu EUR/PLN o 16,7% rdr. Cztery lata p贸藕niej roczna dynamika kursu euro-锄艂oty si臋gn臋艂a w porywach 21,9% (na interwale tygodniowym). W lutym 2009 kurs EUR/PLN by艂 a偶 o 32,8% wy偶szy ni偶 rok wcze艣niej. W styczniu 鈥�12 kurs euro osi膮gn膮艂 dynamik臋 15,9% rdr, ale w maju 鈥�16 ju偶 tylko 9,6%. U艣redniaj膮c wychodzi nam 19,4%. Ale to tylko 艣rednia. W ostatnich latach kurs EUR/PLN jest bardziej stabilny ni偶 kiedy艣, wi臋c ju偶 wzrost kursu EUR/PLN o 10% mo偶na uzna膰 za sygna艂 kupna.
*Keep It Simple, Stupid" 鈥� po polsku: "zr贸b to prosto, g艂upku" - ameryka艅ska regu艂a rekomenduj膮ca projektowanie wszystkiego tak prosto, aby ka偶dy m贸g艂 to zrozumie膰 i zastosowa膰.