ExxonMobil, niegdyś krytyczny wobec inwestycji w czystą energię, dziś znacząco zwiększa swoje zaangażowanie w projekty niskoemisyjne. Amerykański gigant naftowy planuje wydać do 2030 roku aż 30 miliardów dolarów na technologie ograniczające emisje, wyprzedzając pod tym względem europejskich rywali, takich jak Shell i BP. To wyraźna zmiana strategii w czasie, gdy konkurenci ograniczają swoje ambicje pod presją inwestorów.
„Financial Times” zwraca uwagę, że wskazówki inwestycyjne opublikowane przez sześć największych zachodnich koncernów naftowych pokazują, iż Exxon planuje przeznaczyć 30 mld dolarów na „możliwości niskoemisyjne” do 2030 roku, czyli znacznie więcej niż zapowiedziane 3 mld dolarów w 2021 roku.
Amerykański gigant naftowy definiuje wydatki niskoemisyjne jako inwestycje mające na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i koncentruje się na technologiach takich jak wychwytywanie dwutlenku węgla, biopaliwa, wodór i wydobycie litu. W przeciwieństwie do europejskich konkurentów Exxon nie budował dużego segmentu odnawialnych źródeł energii.
Europejskie firmy ograniczają wydatki na czystą energię
Zwiększony plan inwestycyjny Exxona pojawia się w momencie, gdy europejscy rywale, którzy w ostatnich latach inwestowali znaczne środki w czystą energię, zaczynają ograniczać swoje zaangażowanie pod presją inwestorów.
Dane zebrane przez Wood Mackenzie, firmę badawczą sektora energetycznego, pokazują, że Shell, BP i Equinor obniżyły swoje prognozy wydatków na projekty niskoemisyjne, koncentrując się na bardziej dochodowej produkcji paliw kopalnych.
„Financial Times” przypomina, że w lutym BP — które w 2020 roku ogłosiło się liderem zielonej energii — obniżyło swoje roczne wydatki na projekty niskoemisyjne do 1,75 mld dolarów, z 6,45 mld dolarów, i to znacznie poniżej 5 mld dolarów, jakie planuje wydawać Exxon rocznie. Z kolei Shell zmniejszył swoje planowane inwestycje niskoemisyjne do 3,5 mld dolarów rocznie, z 5,58 mld dolarów. Norweski Equinor także zredukował swoje roczne prognozy z 3,9 mld dolarów do 2,3 mld dolarów, według analizy Wood Mackenzie, która obejmuje dane spółek z lat 2023–2025.
TotalEnergies pozostaje liderem w inwestycjach niskoemisyjnych, planując wydawać 5 mld dolarów rocznie w 2025 roku, choć w styczniu firma ogłosiła, że wyda 4,5 mld dolarów w tym roku. Francuska spółka zamierza przeznaczać 29 procent swojego całkowitego budżetu na projekty niskoemisyjne, w porównaniu do 17 procent w przypadku Exxona i Shella. Po ostatnich cięciach BP planuje przeznaczać na ten cel 12 procent swojego budżetu.
„FT” przytacza też słowa Toma Ellacotta, wiceprezes ds. badań korporacyjnych w Wood Mackenzie, który powiedział:
„Strategia niskoemisyjna ExxonMobil nabiera rozpędu w momencie, gdy niektórzy konkurenci ograniczają swoje ambicje. Firma koncentruje się na technologiach, w których widzi swoją przewagę konkurencyjną, i zbudowała atrakcyjny portfel możliwości w obszarze niskoemisyjnego wodoru, wychwytywania dwutlenku węgla i wydobycia litu”.
Ellacott zaznaczył też, że istnieją wątpliwości co do realizacji planów Exxona, które zależą od dotacji rządowych w USA oraz popytu ze strony klientów.
Działania ExxonMobil są uzależnione od ulg podatkowych
Gigant naftowy z USA zapowiedział, że inwestycje w niektóre projekty niskoemisyjne, w tym wielomiliardową instalację produkcji wodoru w rafinerii Baytown w Teksasie, uzależnione są od ulg podatkowych zawartych w Inflation Reduction Act administracji Bidena — kluczowym prawie klimatycznym, które prezydent Donald Trump zapowiedział uchylić.
„Ważne jest, aby te raczkujące sektory i branże uzyskały początkowe wsparcie”, powiedziała Kathy Mikells, dyrektor finansowa Exxona, w rozmowie z „Financial Times” w styczniu.
Analitycy i organizacje klimatyczne wskazują, że porównywanie wydatków producentów ropy na projekty niskoemisyjne jest trudne, ponieważ definicje różnią się w zależności od firmy.
„Financial Times” przytacza też słowa Biraja Borkhatarii, globalnego szefa badań nad transformacją energetyczną w RBC, który stwierdził:
„Istnieją dwa aspekty wydatków niskoemisyjnych. Pierwszy to wydatki na dekarbonizację istniejącej bazy aktywów, tzw. emisje zakresu 1 i 2. Europejskie koncerny zazwyczaj wliczają te wydatki do budżetów swoich działów upstream i downstream, podczas gdy Exxon i Chevron ujmują je w budżetach na projekty niskoemisyjne”.
Według niego, może to stanowić około połowy wydatków Exxona i 20 proc. w przypadku Chevronu.
Exxon poinformował „FT”, że prawie 65 proc. jego inwestycji niskoemisyjnych będzie przeznaczone na redukcję emisji dla swoich klientów. Chevron, który planuje zmniejszyć swój budżet na projekty niskoemisyjne w tym roku o 500 mln dolarów do poziomu 1,5 mld dolarów, nie odpowiedział na prośbę o komentarz.
Amerykański gigant liderem zielonej rewolucji? Niektórzy mają wątpliwości
Organizacja „Follow This”, grupa akcjonariuszy-aktywistów, która w zeszłym roku spierała się z Exxonem w sprawie polityki klimatycznej, oświadczyła, że firma nie może być uznawana za lidera, ponieważ nie uwzględnia emisji związanych ze spalaniem swojej ropy i gazu przez klientów — tzw. emisji zakresu 3.
Mimo to analitycy twierdzą, że nastąpiła zasadnicza zmiana w strategii Exxona od czasu, gdy dyrektor generalny Darren Woods powiedział analitykom w 2020 roku, że firma nie zamierza brać udziału w „konkursie piękności” dotyczącym emisji węglowych.
„Exxon angażuje się w te obszary nie z powodu inicjatyw na rzecz ESG czy zrównoważonego rozwoju, ale dlatego, że widzi realne możliwości biznesowe, w których ma przewagę konkurencyjną i zdolność do osiągania skali”, powiedziała cytowana przez „FT” Betty Jiang, analityk Barclays.
Shell skomentował, że dane Wood Mackenzie nie uwzględniają „skali historycznych inwestycji firmy w obszarze niskoemisyjnym”.
Organizacja Environmental Defense Fund (EDF) przyznała, że Exxon zwiększył swoje wydatki na projekty niskoemisyjne, lecz nadal są one niewystarczające.
„To wciąż dramatycznie za mało w stosunku do kapitału, jaki trzeba zainwestować, by w ciągu najbliższych 30 lat osiągnąć poważny postęp w dekarbonizacji naszych gospodarek”, powiedział cytowany przez „Financial Times” Mark Brownstein z EDF.
J.S.
