Robodoradztwo, czyli automatyczne inwestowanie w strategie oparte na ETF-ach, przyciąga coraz szersze grono klientów z Polski. Wzięliśmy pod lupę ofertę 4 popularnych spółek świadczących takie usługi w naszym kraju. Co dają inwestorom i ile to kosztuje? Sprawdzamy.

ETF-y może kupować w naszym kraju każdy inwestor indywidualny. Te notowane na warszawskiej giełdzie znajdziemy we wszystkich domach maklerskich. Sytuacja poprawia się także z roku na rok, jeśli chodzi o dostęp do rynków zagranicznych. 

Kupowanie ETF-ów na własną rękę w domu maklerskim ma jedną dużą zaletę w postaci możliwości uniknięcia podatku Belki, dzięki wykorzystaniu kont IKE/IKZE. Należy jednak pamiętać, że:

• inwestorzy korzystający z usług polskich domów maklerskich nie mogą kupić amerykańskich ETF-ów (chociaż ich odpowiedniki notowane w Londynie i Frankfurcie już tak),
• przy zagranicznych ETF-ach IKE/IKZE nie chroni inwestora przed podatkiem od dywidendy.

���Dz�����

W ostatnich latach sporym zainteresowaniem zaczęły cieszyć się usługi automatyzujące proces zakupu ETF-ów. Na scenę wkroczyli robodoardcy lub inaczej: branża WealthTech.

Czym zajmują się robodoradcy?

W telegraficznym skrócie: robodoradcy to spółki, które w imieniu klientów dokonują selekcji funduszy ETF, dopasowują je do wybranej przez nich strategii, a następnie zarządzają ich portfelami i reinwestują zyski. Automatyczne wpłaty sprawiają, że tego rodzaju oferty pozwalają użytkownikom na pomnażanie pieniędzy praktycznie bez angażowania własnego czasu. Nie wymagają także wiedzy niezbędnej przy budowie indywidualnego portfolio.

Ceną za wygodę są opłaty za zarządzanie robodoradcy oraz brak możliwości skorzystania ze zwolnienia z podatku Belki oferowanego przez konta IKE/IKZE, gdy kupujemy ETF-y osobiście w domach maklerskich. Finax zapowiada, że wprowadzi działające na podobnej zasadzie konta OIPE, gdy zmiany w polskim prawie umożliwią ich zakładanie. Czy aktualnie koszty przewyższają zyski? Przyjrzyjmy się temu z bliska.

Robodoradcy na polskim rynku

W momencie, gdy z inwestorami indywidualnymi w zeszłym miesiącu pożegnał się Wealth Seed, a chwilę wcześniej zamknięcie usługi zarządzania portfelem ogłosił Aion Bank, grono podmiotów świadczących usługi robodoradztwa na polskim rynku skurczyło się do 4. Aktualnie są to:

• Fondee - spółka z Czech, która weszła na polski rynek na początku 2023 roku,
• - słowacka firma obecna w Polsce od października 2019 roku,
• Portu - czeski robodoradca obecny na polskim rynku od 2022 roku,
• ING (Robot inwestycyjny) - usługa doradztwa inwestycyjnego świadczona przez polski bank ING.

Porównałem ich koszty, dzieląc je na:

• opłatę za zarządzanie portfelem;
• opłatę za strategię;
• prowizję za wpłaty;
• prowizję za wypłatę;
• opłatę za sprzedaż portfela.

Sprawdziłem także ofertę robodoradców według klucza:

• minimalna pierwsza wpłata;
• kolejne wpłaty;
• waluta;
• liczba ETF-ów w portfelu;
• rodzaje strategii.

Niektóre wspólne dla większości cechy opisałem zbiorczo pod tabelą. Pozostałe informacje przedstawiłem w rozdziałach o każdej z usług.

Waluta

U wszystkich zagranicznych robodoradców działających w Polsce klient wpłaca złote, które są wymieniane na euro po kursie międzybankowym bez dodatkowych opłat. W przypadku Portu można otworzyć także konto w euro i dokonywać wpłat bezpośrednio w unijnej walucie. ����ś���� chodzi o ING, bazową walutą konta jest złoty.

Liczba ETF-ów

Oferowane przez robodoradców portfele różnią się składem oraz liczbą instrumentów. Najmniej, bo tylko 4, wchodzą w skład każdej strategii robota inwestycyjnego ING. Najwięcej ETF-ów znajduje się w składzie portfeli oferowanych przez Portu oraz Fondee: do 14.

Ochrona funduszy klientów

Portu oraz Fondee działają w Polsce jako zagraniczne domy maklerskie na licencji Czeskiego Banku Narodowego. Jak zapewnia pierwszy z robodoradców, pieniądze oraz papiery wartościowe klientów są oddzielone od aktywów firmy. Fondee informuje dodatkowo, że w przypadku bankructwa firmy wszystkie aktywa klientów zostaną przeniesione na imienne konta u jego brokera, czyli Banku J&T. Czeski Fundusz Gwarancyjny Maklerów Papierów Wartościowych zapewnia ochronę środków do 20 000 EUR.

W przypadku Finaksa, który jest nadzorowany przez Narodowy Bank Słowacji oraz posiada oddział podlegający pod polską KNF, klienci również podlegają stosownej ochronie. W przypadku kłopotów spółki słowacki fundusz pokrywa straty do kwoty 50 000 EUR.

ING robot inwestycyjny działa jako usługa doradztwa inwestycyjnego świadczona przez bank ING.

Finax

Najpopularniejszy zagraniczny robodoradca w naszym kraju pod względem liczby klientów. Słowacki fintech wszedł do Polski kilka lat temu i od tego czasu spółka awansowała na drugi największy rynek grupy. W tym roku, który nie był łatwy dla robodoradców, Finax osiągnął po raz pierwszy w historii rentowność. Spółkę nadzoruje Narodowy Bank Słowacji, a w przypadku jej polskiego oddziału także Komisja Nadzoru Finansowego. 

Finax oferuje promocje dla klientów ze Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych oraz Klanu Finansowych Ninja Michała Szafrańskiego. Ze zniżki mogą skorzystać także osoby, które zdecydują się przenieść do niego swoje inwestycje. Połowa ich środków jest zwalniania z opłat za zarządzanie na 2 lata.

����ś���� zrealizuje swoje plany, uzależnione od zmian w polskim prawie, jeszcze w tym roku może znacząco wyróżnić się na tle konkurencji. Spółka ma zamiar udostępnić klientom rachunki OIPE (Ogólnoeuropejski Indywidualny Produkt Emerytalny), które przypominają konta IKE. Opłata dla tego rodzaju subkont ma wynosić 0,6% + VAT, czyli 0,72% rocznie.

Finax oferuje strategie z podziałem na procentowy udział akcji i obligacji:

• 100/0;
• 90/10;
• 80/20;
• 70/30;
• 60/40;
• 50/50;
• 40/60;
• 30/70;
• 20/80;
• 10/90;
• 0/100.

Rodzaje ETF-ów w portfelach :

• amerykańskie akcje dużych firm (S&P 500);
• amerykańskie akcje średnich firm (S&P 400);
• amerykański akcje małych firm (Russell 2000);
• europejskie duże i średnie firmy (Euro Stoxx 600);
• europejskie małe firmy (MSCI Europe Small Cap);
• fundusze akcji firm z krajów wschodzących (MSCI EM);
• globalne obligacje rządowe (Citi World Government Bond Developed Markets);
• europejskie obligacje korporacyjne (Bloomberg Barclays Euro Corporate Bond);
• europejskie obligacje wysokodochodowe (iBoxx EUR Liquid High Yield);
• obligacje rządowe rynków wschodzących (Bloomberg Barclays Emerging Markets Sovereign). 

Fondee

Fondee to najmłodszy robodoradca na polskim rynku, który wszedł do naszego kraju w styczniu 2023 roku. Tak samo jak w przypadku Portu aplikacja wywodzi się z Czech. Partnerem strategicznym i głównym inwestorem spółki jest Bank J&T, który pełni także funkcję brokera dla wszystkich transakcji. Firma działa pod nadzorem Czeskiego Banku Narodowego i w momencie wejścia do Polski posiadała 10 000 klientów w swoim kraju oraz na Słowacji.

Użytkownicy Fondee mogą wybierać spośród 7 modelowych portfeli:

• Konserwatywny inwestor (81% obligacji, 17% akcji, 2% gotówki);
• Ostrożny inwestor (67% obligacji, 31% akcji, 2% gotówki);
• Rozważny inwestor (54% obligacji, 44% akcji, 2% gotówki);
• Zrównoważony inwestor (59% akcji, 29% obligacji, 2% gotówki);
• Śmiały inwestor (70% akcji, 28% obligacji, 2% gotówki);
• Nieustraszony inwestor (84% akcji, 14% obligacji, 2% gotówki);
• Odważny inwestor (95% akcji, 3% obligacji, 2% gotówki).

Każda ze strategii jest dostępna również w wariancie ESG. Co ciekawe, portfele Fondee stawiające na zrównoważone inwestowanie osiągały historycznie większe zwroty niż te, które nie brały tych czynników pod uwagę.

Fondee dobiera ETF-y koncentrujące się na określonych klasach aktywów, których udział w portfelu zależy od strategii:

• obligacje rynków wschodzących;
• obligacje o wysokiej stropie zwrotu;
• obligacje inne;
• obligacje USA korporacyjne;
• obligacje USA skarbowe;
• obligacje Europa korporacyjne;
• obligacje Europa skarbowe;
• akcje USA;
• akcje Europa;
• akcje rynków wschodzących;
• akcje Asia-Pacyfik;
• akcje Japonia.

Portu

Portu to czeski robodoradca z największym zapleczem klientów w tej części Europy. W odróżnieniu od pozostałych w składzie jego portfeli znajduje się także ekspozycja na złoto, ale tylko tych o ryzyku od 1 do 6.

Strategie oferowane przez Portu są określane właśnie na podstawie ryzyka, gdzie 1 oznacza najbezpieczniejszy portfel wypełniony obligacjami i złotem, a 10 dynamiczne i ryzykowne podejście oparte na akcjach.

Robodoradca nie narzuca minimalnych kwot wpłat po dokonaniu pierwszej o wartości co najmniej 100 złotych. Klienci mogą przelewać każde kwoty, ale zostaną one zainwestowane dopiero, gdy na ich koncie uzbiera się 100 złotych.

W przypadku Portu system opłat wygląda na bardziej złożony, niż ma to miejsce w Finaxie czy Fondee. Standardowa roczna prowizja za zarządzanie portfelem wynosi 1% od wartości przechowywanych środków, ale klient może osiągnąć nawet do 0,40% zniżki, jeśli zadeklaruje, że będzie inwestować przez co najmniej 15 lat (jeżeli wypłaci środki wcześniej opłaty zostaną wyrównane). Opłaty są naliczane proporcjonalnie co miesiąc.

Poza modelowymi portfelami z opłatą 1% Portu oferuje także konto dla dziecka, gdzie koszt robodoradztwa do ukończenia przez nie 18 lat wynosi tylko 0,25%. Spółka oferuje także własne i tematyczne strategie, których koszt waha się od 0,79 do 1,69% oraz Portu Crypto z opłatą 1%.

Robot Inwestycyjny ING

Robot inwestycyjny ING to usługa robodoradztwa oparta o fundusze TFI prowadzone przez Goldman Sachs. W skład każdego z 4 portfeli wchodzą zaledwie 4 instrumenty, których udział różnicuje ryzyko.

Portfele Robot inwestycyjny składają się z funduszy:

• Goldman Sachs Indeks Obligacji P (fundusz polskich obligacji skarbowych),
• Goldman Sachs Krótkoterminowych Obligacji P (fundusz składający się głównie z bonów i obligacji skarbowych oraz instrumentów dłużnych polskich emitentów),
• Goldman Sachs Globalnej Dywersyfikacji P (dynamicznie zarządzany fundusz mieszany z szeroką dywersyfikacją),
• Goldman Sachs Polski Odpowiedzialnego Inwestowania P (fundusz składa się min. w 66% z akcji spółek notowanych na GPW, spółek europejskich i państw OECD).

W przypadku usługi robodoradztwa od ING nie występują koszty doradztwa lub zarządzania, a użytkownik ponosi tylko opłaty pobierane przez fundusze. Są one jednak na tyle wysokie, że finalne koszty wyglądają tu podobnie jak przypadku pozostałych omawianych aplikacji.

Uśrednione opłaty różnią się w zależności od rodzaju portfela:

• 0,75% - Robot inwestycyjny 90/10,
• 0,74% - Robot inwestycyjny 70/30,
• 0,91% - Robot inwestycyjny 50/50
• 1,15% - Robot inwestycyjny 25/75.

Oferta robodoradztwa ING wyróżnia się pozytywnie na tle omawianej tu konkurencji kwestiami podatkowymi. W przypadku Finaxa, Portu czy Fondee każdy rebalancing, który zakończy się zyskiem, może generować obowiązek podatkowy.

Fundusze ING znajdują się pod parasolem podatkowym, przez co inwestor będzie musiał zapłacić 19% od zysków tylko raz podczas zamknięcia portfela.

W jakich sytuacjach opłaca się korzystać z robodoradców?

Przez wspomniane już wcześniej kwestie podatkowe (brak dostępu do kont IKE/IKZE) robodoradcy nie będą dobrym rozwiązaniem dla osób chcących oszczędzać na emeryturę. Być może jeszcze w tym roku wyjątkiem na tym polu stanie się Finax, co uatrakcyjniłoby jego ofertę dla klientów z długim horyzontem inwestycyjnym.

Usługi robodoradztwa mogą okazać się dobrym wyjściem dla osób, które:

• prowadzą już konto w ramach IKE/IKZE i chcą oszczędzać na inne cele, na przykład wkład własny na mieszkanie dla swoich dzieci, nie przejmując się doglądaniem rachunku (tutaj warto wskazać ofertę Portu),
• nie są zainteresowane inwestowaniem i nie chcą się go nauczyć: nie każdy musi lubić temat rynków i usługi robodoradztwa mają szansę wśród osób, które wolą poświęcać czas na inne rzeczy, kosztem większych opłat.

Podsumowując: nauka inwestowania i praca włożona w budowę własnego portfela generalnie powinna opłacić się bardziej niż robodoradztwo, zwłaszcza w długim terminie. Wiedza i doświadczenie procentują. Za wygodę trzeba zapłacić, ale z pewnością znajdzie się wiele osób, które ją wybiorą.

Publikacja zawiera linki afiliacyjne.

Ź��ó��ł��: