Przyznam si臋, 偶e nie mia艂em 艣wiadomo艣ci, jak wiele trac臋, rezygnuj膮c z ogl膮dania telewizji. Ekran TV zwykle pod艂膮czony jest do komputera z zainstalowanym adblockiem i swoj膮 pierwotn膮 funkcj臋 pe艂ni w艂a艣ciwie tylko przy okazji niekt贸rych wydarze艅 sportowych. Je艣li odliczy膰 Eurosport (gdzie akurat przekaz reklamowy jest do艣膰 specyficzny), to w zasadzie jedynie podczas pi艂karskiego Mundiali i Euro. Czyli z grubsza co dwa lata.
W takim uk艂adzie ewolucj臋 oferty reklamowanej odnotowuj臋 w interwale dwuletnim. I zawsze jest to mniejszy b膮d藕 wi臋kszy szok. W tym roku by艂 on jednak silniejszy ni偶 zwykle i tylko dlatego postanowi艂em podzieli膰 si臋 z Pa艅stwem moimi obserwacjami. Ogranicz臋 si臋 do pi臋ciu spot贸w reklamowych, kt贸re zrobi艂y na mnie najwi臋ksze wra偶enie jako na ekonomi艣cie i analitykowi rynkowemu.
Wojna, jakiej w polskiej telewizji jeszcze nie by艂o
Pierwsze, co wpad艂o mi w oko, to bezpardonowa wojna marketingowa pomi臋dzy Lidlem a Biedronk膮. Dwie z najwi臋kszych sieci handlowych dzia艂aj膮cych w Polsce nie bior膮 tu je艅c贸w i uderzaj膮 z pe艂n膮 moc膮 i bez lito艣ci. Nie ma tu ju偶 mowy o czy proszkach 鈥瀒nnych producent贸w鈥�. Wal膮 w nas liczbami, faktami, badaniami. 呕e pono膰 ceny w nadmorskich sklepach Biedronki s膮 wy偶sze od tych w g艂臋bi l膮du (i oczywi艣cie wy偶sze ni偶 w reklamuj膮cym si臋 tak Lidlu).
Z kolei sie膰 portugalskiej proweniencji odpowiada, 偶e s膮 ta艅si od swej pochodz膮cej z Niemiec konkurencji i powo艂uje si臋 na badania niezale偶nej agencji. C贸偶, Polska to ju偶 najwyra藕niej taki kraj, 偶e ka偶da sie膰 handlowa jest najta艅sza. Nie sprawdza艂em, jak jest w rzeczywisto艣ci, ale zapewne obie firmy cytuj膮 prawdziwe dane. Problem w tym, 偶e te s膮 zmienne w czasie i pozostaj膮 wra偶liwe na metodyk臋 prowadzonego badania. To troch臋 jak z ekonomistami: gdzie dw贸ch ekonomist贸w, tam przynajmniej trzy opinie na ten sam temat.
Zwa艣nione strony pogodzi膰 pr贸buje notowany na GPW 鈥瀙olski鈥� Eurocash (ticker: EUR). Cudzys艂贸w bierze si臋 st膮d, 偶e kontrolny pakiet sp贸艂ki posiada Portugalczyk Luis Amaral, kt贸ry biznes ten odkupi艂 od swojego by艂ego pracodawcy鈥� firmy Jeronimo Martens kontroluj膮cej sie膰 Biedronka. Ta ostatnia zreszt膮 reklamowa艂a si臋 te偶 jako sponsor polskiej kadry. Z kolei wspomniany wcze艣niej Lidl by艂 jednym z g艂贸wnych sponsor贸w ca艂ego Euro2024.
Niemieckie Euro, chi艅scy sponsorzy
Tak na marginesie, to zdumiewa fakt, 偶e na wielkiej niemieckiej imprezie sportowej reklamowa艂y si臋 g艂贸wnie firmy鈥� chi艅skie. W tym 鈥瀗ajwi臋kszy wr贸g niemieckiej motoryzacji鈥� w postaci chi艅skiego producenta aut BYD. Do tego takie marki jak Alipay+ i AlliExpres (czyli sp贸艂ki zale偶ne Alibaby), jak r贸wnie偶 producenci elektroniki Hisesne i Vivo. M贸wi si臋, 偶e historia nie zna przypadku. Dostarcza nam jedynie znak贸w, kt贸re w kontek艣cie strukturalnego kryzysu najwi臋kszej gospodarki Europy s膮 wi臋cej ni偶 wymowne.
Je艣li kto艣 by艂 sceptyczny do wizji przys锄艂o艣ci, w kt贸rej Stary Kontynent pe艂ni funkcj臋 skansenu dla azjatyckich turyst贸w, to zestaw reklamodawc贸w tegorocznego Euro powinien da膰 sporo do my艣lenia.
Podatki, podatki, jak zap艂acisz鈥� to b臋dziesz go艂y
Wr贸膰my jednak do krajowego podw贸rka. Pojawi艂a si臋 jedna reklama, kt贸ra zmusi艂a mnie do pozbierania szcz臋ki z pod艂ogi. 鈥濸艂acili艣my podatki od zawsze. Do dzi艣鈥� 鈥� g艂osi reklama jednego z bukmacher贸w. Ilustracj膮 os贸b p艂ac膮cych 鈥瀙ublicznoprawne, nieodp艂atne, przymusowe oraz bezzwrotne 艣wiadczenie pieni臋偶ne na rzecz pa艅stwa鈥� s膮 ludzie chodz膮cy nago. Nie golizna by艂a tu jednak szokuj膮ca, lecz fakt bezprecedensowego w polskim przekazie marketingowym ukazania podatku jako rabunku i formy poni偶enia ludzi.
Na koniec co艣 na uspokojenie. Po tych wszystkich emocjach (kt贸rych w bloku reklamowym czasem by艂o wi臋cej ni偶 w samym meczu 鈥� zw艂aszcza gdy gra艂a reprezentacja Anglii) co艣 na uspokojenie. To spot, kt贸ry dla mnie by艂 r贸wnie mocnym szokiem co obdarci do naga podatnicy czy bezpardonowa wojna marketingowa. Chodzi o reklam臋 Lecha, kt贸ra pos锄艂a na przek贸r wszelkim obowi膮zuj膮cym w bran偶y zasadom. Zamiast napastowa膰 krzykiem, sensacj膮 czy 鈥瀘kazyjno艣ci膮鈥�, zatrzymuje nas do艣膰 d艂ugim, prawie nieruchomym kadrem ze spokojn膮 muzyk膮 w tle.
鈥濧偶 spojrza艂em na telewizor, jak us艂ysza艂em reklam臋 bez nawet s艂owa鈥� 鈥� to jeden z komentarzy pod tym nagraniem. Zapada w pami臋膰, zw艂aszcza gdy kto艣 akurat odpoczywa na pla偶y b膮d藕 nad jeziorem i jest ju偶 na tyle stary, 偶e cisz臋 i 艣wi臋ty spok贸j ceny wy偶ej od wielu innych atrakcji. Nawet tych cenowych i podatkowych.