Ustawy wprowadzaj膮ce zmiany w podatkach b臋d膮 musia艂y mie膰 do najmniej 6-miesi臋czne vacatio legis 鈥� wynika z opublikowanej na stronach kancelarii premiera informacji o projektowanej nowelizacji Ordynacji podatkowej.
W poniedzia艂ek w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministr贸w pojawi艂a si臋 informacja o planowanej nowelizacji Ordynacji podatkowej.
Celem nowelizacji jest 鈥瀢prowadzenie, jako zasady, wymogu zapewnienia co najmniej 6-miesi臋cznego okresu vacatio legis w przedk艂adanych Sejmowi projektach ustaw podatkowych, z kt贸rych wynika zwi臋kszenie obci膮偶e艅 dla podatnik贸w i innych podmiot贸w prawa podatkowego鈥�.
Jak czytamy w informacji na stronach KPRM, ta zmiana ma zwi臋kszy膰 stabilno艣膰 prawa podatkowego oraz zapewni膰 podatnikom i innym podmiotom prawa podatkowego odpowiedniego czasu na dostosowanie si臋 przez nich do zmian w ustawach podatkowych.
鈥濸roponowane zmiany stanowi膮 realizacj臋 filaru VI: +Wsparcie dla biznesu i deregulacja+ planu gospodarczego na 2025 r. +Polska. Rok prze艂omu+, kt贸ry zak艂ada eliminacj臋 zb臋dnych procedur administracyjnych, redukcj臋 koszt贸w prowadzenia dzia艂alno艣ci oraz zwi臋kszenie przejrzysto艣ci systemu podatkowego鈥� 鈥� podano w informacji.
Neneman: zmieniamy przepisy o przedawnieniu zobowi膮za艅 podatkowych tak, by nie wywr贸ci膰 systemu
Postanowili艣my zmieni膰 przepisy o przedawnieniu zobowi膮za艅 podatkowych, ale tak, aby nie wywr贸ci膰 ca艂ego systemu 鈥� powiedzia艂 PAP wiceminister finans贸w Jaros艂aw Neneman. Doda艂, 偶e przerwanie biegu przedawnienia przez wszcz臋cie post臋powania b臋dzie mo偶liwe tylko w przypadku powa偶nych przest臋pstw.
Ministerstwo Finans贸w opublikowa艂o projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej, w kt贸rej znala锄艂a si臋 propozycja zmian w przepisach o przedawnieniu zobowi膮zania podatkowego. Przedsi臋biorcy od dawna narzekaj膮, 偶e ustawowy, 5-letni okres przedawnienia jest notorycznie przed艂u偶any przez organy skarbowe, zw艂aszcza poprzez wszczynanie post臋powa艅 karnych skarbowych. Jednak wed艂ug wiceministra finans贸w Jaros艂awa Nenemana, post臋powa艅 karnych skarbowych wszczynanych przed ko艅cem okresu przedawnienia jest niewiele.
鈥瀂 wszcz臋tych w 2023 r. spraw o przest臋pstwa skarbowe +uszczupleniowe+, tylko 1,5 proc. stanowi艂y post臋powania rozpocz臋te w ostatnim roku przed up艂ywem terminu przedawnienia zobowi膮zania podatkowego - by艂o ich 660. W latach wcze艣niejszych sprawy takie stanowi艂y 1,5 proc., 1,4 proc., 2 proc. Jak wida膰, nie jest to ani du偶a liczba, ani du偶y odsetek鈥� 鈥� powiedzia艂 PAP Jaros艂aw Neneman.
Przypomnia艂, 偶e od pewnego czasu podatnik mo偶e kwestionowa膰 w skardze do s膮du administracyjnego skutki wszcz臋cia post臋powania karnego skarbowego wszcz臋tego na przyk艂ad w ostatnim roku przed up艂ywem terminu przedawnienia. S膮d mo偶e oceni膰, czy post臋powanie by艂o uzasadnione, czy wszcz臋to je wy艂膮cznie w celu zawieszenia biegu przedawnienia zobowi膮zania podatkowego. Termin standardowy przedawnienia to 5 lat, ale np. wszcz臋cie post臋powania karnego skarbowego powoduje zawieszenie biegu przedawnienia, o ile by艂y do tego podstawy.
"Mamy dane o orzeczeniach s膮d贸w w sprawach powod贸w wszczynania post臋powa艅 karnych skarbowych, w znacz膮cej wi臋kszo艣ci s膮dy orzek艂y, 偶e post臋powanie zosta艂o wszcz臋te prawid艂owo i 偶e nie zrobiono tego instrumentalnie, wy艂膮cznie w celu zawieszenia biegu przedawnienia鈥� 鈥� powiedzia艂 wiceminister Neneman.
"Postanowili艣my co艣 zrobi膰 z tymi przepisami, kt贸re w obecnej wersji funkcjonuj膮 od 2005 r. mimo kilku pr贸b ich zmiany. Jednak chcemy to zrobi膰 tak, aby nie wywr贸ci膰 ca艂ego systemu, bo zdecydowanie w niekt贸rych przypadkach potrzebujemy wi臋cej ni偶 5 lat. Musimy tak偶e po艂膮czy膰 interesy przedsi臋biorc贸w, Ministra Finans贸w, Ministra Sprawiedliwo艣ci, koordynatora s艂u偶b specjalnych i innych instytucji 鈥� a te interesy s膮 cz臋sto rozbie偶ne. Mieli艣my kilka pomys艂贸w, ale ostatecznie si臋 zdecydowali艣my na takie rozwi膮zanie, w kt贸rym zawieszenie biegu przedawnienia nast臋puje tylko w przypadku 鈥� nazwijmy to 鈥� ci臋偶kich +przypadk贸w+, czyli przest臋pstw skarbowych 鈥� wyja艣ni艂 wiceminister.
Doda艂, 偶e w projekcie nowelizacji Ordynacji podatkowej zosta艂y wymienione takie przest臋pstwa, kt贸rych podejrzenie mo偶e doprowadzi膰 do wszcz臋cia post臋powania karnego skarbowego. Podkre艣li艂, 偶e chodzi o najpowa偶niejsze z punktu widzenia organ贸w skarbowych przewinienia.
"Przede wszystkim chodzi o wy艂udzenia VAT, czyli o mafie VAT-owskie, ale tak偶e takie, kt贸re polegaj膮 na podaniu nieprawdy w deklaracji podatkowej oraz takie, w kt贸rych w og贸le dochodzi do ukrywania dochod贸w i nikt nie sk艂ada deklaracji. Generalnie chodzi o przest臋pstwa, kt贸re s膮 zagro偶one w kodeksie karnym skarbowym kar膮 pozbawienia wolno艣ci. Warto doda膰, 偶e kodeks najcz臋艣ciej operuje kar膮 grzywny, a przypadki, kiedy w gr臋 wchodzi pozbawienie wolno艣ci, nie s膮 cz臋ste. Dodatkowy warunek jest taki, 偶e skala uszczuplenia dochod贸w podatkowych pa艅stwa musi by膰 wi臋ksza ni偶 kwota ma艂ej warto艣ci. O tym, co jest tak膮 kwot膮, decyduj膮 przepisy, obecnie to jest ponad 933 tys. 锄艂鈥� 鈥� powiedzia艂 Neneman.
Zaznaczy艂, 偶e nie chodzi o b艂臋dy czy pomy艂ki, kt贸re zdarzaj膮 si臋 podatnikom.
"Ju偶 samo ograniczenie przypadk贸w wszczynania post臋powania do tych przest臋pstw spowoduje, 偶e post臋powa艅 b臋dzie mniej. Je艣li wzi膮膰 pod uwag臋 dane z Krajowej Administracji Skarbowej za poprzednie lata, to ograniczenie mo偶liwo艣ci zawieszania biegu przedawnienia do najpowa偶niejszych przest臋pstw sprawi艂oby, 偶e post臋powa艅 karnych skarbowych wszczynanych w ostatnim roku przed przedawnieniem by艂oby mniej o oko艂o 80 proc.鈥� 鈥� powiedzia艂 wiceminister.
Podkre艣li艂, 偶e do艣wiadczenia organ贸w skarbowych pokazuj膮, i偶 w niekt贸rych przypadkach 5-letni okres przedawnienia jest po prostu za kr贸tki.
"W KAS s膮 takie przypadki, w kt贸rych do ustalenia zobowi膮zania podatkowego oraz do odzyskania nale偶nych pieni臋dzy dochodzi艂o po 7 czy 8 latach. Dlatego nie b臋dzie zgody na bezwarunkowe przedawnienie鈥� 鈥� powiedzia艂 wiceminister.
Zaznaczy艂, 偶e trudno oceni膰, jak ograniczenie wszczynania post臋powa艅 karnych skarbowych odbije si臋 na dochodach bud偶etu, poniewa偶 cz臋艣膰 pieni臋dzy jest po prostu trudna do odzyskania.
"Ale jednocze艣nie b臋dziemy mieli nowe narz臋dzie, wchodzi KSeF, pojawiaj膮 si臋 inne rozwi膮zania. Jednak nie zrezygnujemy z mo偶liwo艣ci rozpocz臋cia post臋powania w sytuacji, kiedy mamy do czynienia z najpowa偶niejszymi przest臋pstwami. Tutaj nasze stanowisko jest do艣膰 twarde, s膮 czerwone linie, kt贸rych Minister Finans贸w nie przekroczy鈥� 鈥� powiedzia艂 Neneman.
Podkre艣li艂, 偶e to tak偶e dotyczy propozycji sk艂adanych przez komisj臋 deregulacyjn膮. Dla resortu finans贸w kluczowa jest kwestia mo偶liwo艣ci walki z przest臋pstwami, kt贸re skutkuj膮 powa偶nymi stratami dla bud偶etu.
"Pod koniec kadencji poprzedniego rz膮du, tj. w 2022 r. i 2023 r. wzros艂a luka VAT. Wst臋pnie szacowali艣my, 偶e luka wzros艂a a偶 do blisko 16 proc. dla roku 2023 ale szacunek ten zostanie jeszcze uaktualniony na podstawie nowszych danych. Ponadto luk臋 w VAT wyliczymy r贸wnie偶 alternatywn膮 metod膮, pozwalaj膮c膮 te偶 okre艣li膰 sektory, w kt贸rych jest ona najwi臋ksza. Jest tak偶e luka w CIT, kt贸ra jest trudniejsza do zbadania, mamy tak偶e do czynienia z luk膮 w akcyzie. Zamierzamy r贸wnie偶 te luki liczy膰 w ministerstwie, stosowne prace ju偶 podj臋li艣my. Ale to, co dotyczy przest臋pstw i luk w podatkach, to kwestia, kt贸rej nie odpu艣cimy鈥� 鈥� powiedzia艂 wiceminister.
Wyja艣ni艂, 偶e okres 5 lat cz臋sto mo偶e by膰 za kr贸tki w sprawach dotycz膮cych przest臋pstw transgranicznych. W贸wczas bowiem cz臋sto konieczna jest pomoc prawna z zagranicy.
Doda艂, 偶e kwestia ta dotyczy tak偶e innych instytucji, poniewa偶 nie tylko naczelnicy urz臋d贸w skarbowych czy urz臋d贸w celno-skarbowych wszczynaj膮 post臋powania karne skarbowe. "Robi膮 to tak偶e prokuratorzy i to cz臋sto w tych najwi臋kszych sprawach. Chodzi o takie przest臋pstwa, w kt贸rych w gr臋 wchodz膮 dziesi膮tki milion贸w 锄艂otych, oszustwa finansowe, pranie brudnych pieni臋dzy, handel narkotykami czy wymuszenia鈥� 鈥� powiedzia艂 Neneman.
Podkre艣li艂, 偶e cz臋sto kwestie oszustw podatkowych wychodz膮 w trakcie takich powa偶nych, zwykle wieloletnich 艣ledztw.
"Cz臋sto sprawa pojawia si臋 po informacji od prokuratury, kt贸ra badaj膮c cho膰by sprawy grup przest臋pczych, trafia na 艣wiadk贸w czy skruszonych przest臋pc贸w, kt贸rzy na to wskazali. W贸wczas prokuratura zwraca si臋 do nas o sprawdzenie tych informacji, cz臋sto robi to w czwartym czy pi膮tym roku. Wszczynane jest post臋powanie, 偶eby mo偶na by艂o ustali膰, czy w zakresie nadu偶y膰 podatkowych tak偶e mo偶na postawi膰 zarzuty. I takich spraw nie mo偶emy odpu艣ci膰鈥� 鈥� powiedzia艂 wiceminister.
Wyja艣ni艂, 偶e z takimi przypadkami zwi膮zane jest proponowane w projekcie Ordynacji podatkowej wykre艣lenie z kodeksu karnego skarbowego zapisu, 偶e karalno艣膰 przest臋pstwa skarbowego ustaje wraz z przedawnieniem podatku.
"To nie jest tak, 偶e to b臋dzie dotyczy膰 zwyk艂ego, uczciwego podatnika, kt贸ry kiedy艣 nie dope艂ni艂 formalno艣ci. Tu w og贸le nie nale偶y m贸wi膰 o osobie uczciwej. Chodzi o sytuacj臋, kiedy s膮d, a nie urz臋dnik, orzeknie, 偶e kto艣 jest winien przest臋pstwa skarbowego, czyli nie chodzi o osoby uczciwe. Zale偶y nam na tym, aby w sytuacji, kiedy zobowi膮zanie ju偶 si臋 przedawni艂o, ale jednak pojawi艂y si臋 niezbite dowody, 偶e kto艣 pope艂ni艂 przest臋pstwo, prokurator m贸g艂 postawi膰 zarzuty i skierowa膰 akt oskar偶enia, a niezawis艂y s膮d za to ukara膰鈥� 鈥� powiedzia艂 Neneman.
Doda艂, 偶e organy 艣cigania b臋d膮 nadal ograniczone terminami przedawnienia karalno艣ci, niezwi膮zanymi z przedawnieniem 鈥瀙odatkowym鈥�, zasadniczo 5 lub 10- letnim od momentu pope艂nienia przest臋pstwa skarbowego. To wynika bezpo艣rednio z Kodeksu karnego skarbowego, nie z Ordynacji podatkowej.
Podkre艣li艂, 偶e propozycje dotycz膮ce termin贸w przedawnienia zobowi膮za艅 podatkowych to efekt d艂ugiej dyskusji w resorcie finans贸w. Dodatkowo kwestia przedawnienia zosta艂a podniesiona przez komisj臋 deregulacyjn膮.
"My艣my t臋 dyskusj臋 w ministerstwie prowadzili ju偶 d艂ugo i to nie by艂a 艂atwa dyskusja, bo koledzy z kontroli skarbowej pokazywali nam przypadki, kiedy pieni膮dze s膮 odzyskiwane po 7 czy 8 latach. Nie m贸wi臋 o okre艣leniu zobowi膮zania podatkowego, ale o odzyskaniu pieni臋dzy. By艂a taka sprawa w 艁odzi, wynikaj膮ca w艂a艣nie ze 艣ledztwa prokuratorskiego, gdy po takim okresie uda艂o si臋 odzyska膰 120 mln 锄艂. Jednak Minister Finans贸w musi by膰 ostro偶ny i dlatego s膮 pewne czerwone linie, kt贸rych nie chcemy przekroczy膰. Do kwestii przedawnienia by膰 mo偶e b臋dziemy mogli wr贸ci膰 jeszcze w przys锄艂o艣ci, kiedy pojawi膮 si臋 nowe narz臋dzia鈥� 鈥� stwierdzi艂 Jaros艂aw Neneman.
Marek Siudaj (PAP)
ms/ mmu/ mhr/
