Sp贸r o Grenlandi臋, konflikt w Ukrainie, ameryka艅sko-chi艅ska wojna celna: wszystkie te wydarzenia stanowi膮 kolejne epizody w trwaj膮cym ju偶 globalnym wy艣cigu o dost臋p do surowc贸w rzadkich. Zdaniem uczestnik贸w panelu eksperckiego zorganizowanego podczas 17. Europejskiego Kongresu Gospodarczego, Polska stoi u progu tzw. kryzysu surowcowego.
Tematem przewodnim tegorocznego EKG w Katowicach jest 鈥瀊ezpiecze艅stwo鈥�, kt贸re naturalnie wi膮偶e si臋 z dost臋pem ka偶dego pa艅stwa do tzw. surowc贸w i metali krytycznych.
鈥濶ie ma transformacji, cyfrowej czy klimatycznej, bez surowc贸w rzadkich, takich jak lid, kobalt, nikiel. Kalkulacja jest prosta: wyprodukowanie jednej baterii jonowej wymaga oko艂o 200 kg r贸偶nych metali, a silnika spalinowego - zaledwie 60. Zale偶no艣膰 od sta艂ych dostaw surowc贸w krytycznych to cecha w艂a艣ciwie ka偶dej dziedziny innowacyjnej gospodarki: technologii optycznych, lotnictwa, medycyny czy zbroje艅. Jeden my艣liwiec F-35 oznacza prawie p贸艂 tony metali rzadkich鈥� - wyja艣nia艂 w pierwszym dniu kongresu. Dominik Kopi艅ski z Polskiego Instytutu Ekonomicznego podczas debaty zatytu艂owanej 鈥濻urowce krytyczne鈥�.
Cho膰 Polska posiada z艂o偶a cennych metali, a tak偶e nale偶y do pot臋偶nego organizmu gospodarczego, jakim jest Unia Europejska, to, zdaniem ekspert贸w, nasz kraj ju偶 dzi艣 mierzy si臋 z kryzysem surowcowym.
鈥濸odstawowym problemem w gospodarce surowcowej jest deficyt kadr. Jeszcze nie tak dawno kszta艂cili艣my oko艂o 300 specjalist贸w w dziedzinie g贸rnictwa i geologii rocznie, teraz jest ich kilkudziesi臋ciu. Pomimo atrakcyjnych zarobk贸w zaczyna nam brakowa膰 specjalist贸w, chocia偶 w przeciwie艅stwie do wielu kraj贸w Zachodu mo偶emy si臋 pochwali膰 doskona艂ymi wydzia艂ami czy zapleczem naukowym. Dostrzegam r贸wnie偶 powszechny brak 艣wiadomo艣ci co do skali problemu, jaki stanowi mo偶liwe odci臋cie naszego przemys艂u od metali rzadkich鈥� - oceni艂 prof. Jerzy Lis, rektor Akademii G贸rniczo-Hutniczej im. Stanis艂awa Staszica w Krakowie.
Europose艂 Micha艂 Kobosko apelowa艂 o opracowanie 鈥瀗arodowej strategii surowcowej Polski鈥�, decyduj膮cej o dalszym rozwoju i bezpiecze艅stwie naszego kraju.
鈥濸olski g艂os na razie nie jest w tej kwestii dostatecznie s艂yszalny w Brukseli. A 偶e jeste艣my cz艂onkiem Wsp贸lnoty od niemal 21 lat, to powinni艣my w ko艅cu nauczy膰 si臋 skutecznego lobbowania i walczenia o swoje interesy, r贸wnie偶, je艣li chodzi o surowce krytyczne鈥� - powiedzia艂 polityk.
Piotr Skorynko, south and east regional director w EIT RawMaterials przypomnia艂, 偶e Komisja Europejska przeznaczy艂a ponad 3,6 miliard贸w euro na projekty zwi膮zane z pozyskiwaniem i przetwarzaniem surowc贸w strategicznych i krytycznych. Celem jest zmniejszenie zale偶no艣ci od pa艅stw trzecich w zakresie dost臋pu do tych surowc贸w. Unijne rozporz膮dzenie w tej sprawie, zwane Critical Raw Materials Act (CRMA), wesz艂o w 偶ycie w maju 2024 roku.聽Dokument zawiera dwa wykazy surowc贸w (w jednym znalaz艂y si臋 34 surowce krytyczne, w drugim - 17 surowc贸w strategicznych).
鈥濶ie pr贸偶nuje r贸wnie偶 polska prezydencja, w ramach kt贸rej w maju w Krakowie zostanie zorganizowana og贸lnoeuropejska konferencja geolog贸w, kt贸rej jednym z g艂贸wnych temat贸w b臋dzie wzmocnienie europejskiego potencja艂u do pozyskiwania metali rzadkich鈥� - doda艂 ekspert.
Zbigniew Bryja, wiceprezes zarz膮du ds. rozwoju w KGHM Polska 惭颈别诲藕 S.A. przypomina艂 z kolei o strategicznym znaczeniu sp贸艂ki dla bezpiecze艅stwa surowcowego Polski.
鈥濲este艣my liderem rynku i stabilizatorem systemu energetycznego, mamy kopalnie na trzech kontynentach, trzy huty spe艂niaj膮ce najwy偶sze standardy europejskie. Stale jednak podnosimy postulat reformy podatku od kopalin tak, aby jego wysoko艣膰 by艂a dostosowana do aktualnej kondycji i potrzeb rozwojowych przedsi臋biorstw takich jak nasze. B臋dziemy w stanie wydobywa膰 drogocenn膮 mied藕 przez kolejne dekady, ale potrzeba w tym pomocy ze strony pa艅stwa鈥� - powiedzia艂 Zbigniew Bryja.
Pawe艂 Jarski, prezes zarz膮du Grupy Elemental Holding, zadeklarowa艂, 偶e jego firma zainwestuje w najbli偶szych latach w Polsce trzy miliardy z艂otych w przetw贸rstwo metali.
鈥濻koncentrujemy si臋 na pozyskiwaniu miedzi wt贸rnej z odpad贸w elektronicznych i w tym segmencie chcemy sta膰 si臋 pi膮tym co do wielko艣ci producentem tego surowca w Europie. B臋dziemy r贸wnie偶 inwestowa膰 w recykling i przetw贸rstwo metali bateryjnych鈥� - deklarowa艂 Pawe艂 Jarski.
Przemys艂aw Sztuczkowski, uznany przedsi臋biorca i lider bran偶y hutniczej, b臋d膮cy w艂a艣cicielem i prezesem zarz膮du Cognor Holding S.A., podkre艣la艂, 偶e w dyskusji nad cennymi surowcami nie mo偶na pomija膰 r贸wnie偶 z艂omu stalowego.
鈥濶ie jest on mo偶e a偶 tak strategiczny jak na przyk艂ad platynowce, ale ma fundamentalne znaczenie dla ca艂ej bran偶y hutniczej, a zw艂aszcza hutnictwa elektrycznego. Tymczasem europejski przemys艂, r贸wnie偶 z powodu deficyt贸w surowcowych, dzi艣 dos艂ownie walczy o przetrwanie鈥� - alarmowa艂 ekspert.
1200 wyj膮tkowych prelegent贸w, 180 inspiruj膮cych sesji tematycznych i oko艂o 17 tys. go艣ci: organizowany tradycyjnie w Mi臋dzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach EKG na sta艂e zaistnia艂 w艣r贸d najwa偶niejszych wydarze艅 nie tylko w polskim, ale r贸wnie偶 europejskim kalendarzu biznesowym.
