Zasady obowi膮zuj膮ce w Watykanie po 艣mierci papie偶a, czyli w okresie Sede vacante i dotycz膮ce wyboru nast臋pcy, spisano w wydanej w 1996 roku Konstytucji Apostolskiej "Universi Dominici Gregis" Jana Paw艂a II o wakacie w Stolicy Apostolskiego i wyborze Biskupa Rzymskiego.
Sede vacante to w Ko艣ciele katolickim termin okre艣laj膮cy okres, w kt贸rym stolica biskupia jest nieobsadzona.
Konstytucja Apostolska g艂osi: "bezpo艣rednio po otrzymaniu wiadomo艣ci o 艣mierci Papie偶a Kamerling 艢wi臋tego Ko艣cio艂a Rzymskiego winien stwierdzi膰 oficjalnie fakt 艣mierci Papie偶a w obecno艣ci Mistrza Papieskich Ceremonii Liturgicznych, Pra艂at贸w oraz Sekretarza i Kanclerza Kamery Apostolskiej i sporz膮dzi膰 dokument lub autentyczny akt zgonu".
Przeczytaj tak偶e
"Kardyna艂 Kamerling powinien ponadto po艂o偶y膰 piecz臋cie na pracowni臋 i pok贸j Papie偶a" - zaznaczono. "O zgonie Papie偶a ma on r贸wnie偶 powiadomi膰 Kardyna艂a Wikariusza Rzymu, kt贸ry specjalnym komunikatem przeka偶e t臋 wiadomo艣膰 Ludowi rzymskiemu, a tak偶e Kardyna艂a Archiprezbitera Bazyliki Watyka艅skiej" - podkre艣lono.
Kardyna艂 Kamerling ma obj膮膰 w posiadanie Watyka艅ski Pa艂ac Apostolski i, osobi艣cie lub za po艣rednictwem swojego delegata, Pa艂ac na Lateranie i w Castel Gandolfo, oraz pe艂ni膰 nad nimi nadz贸r i zarz膮d.
Jan Pawe艂 II w pierwszym rozdziale Konstytucji napisa艂: "W czasie wakatu Stolicy Apostolskiej Kolegium Kardyna艂贸w nie posiada 偶adnej w艂adzy lub jurysdykcji w sprawach nale偶膮cych do Papie偶a za jego 偶ycia ani w wype艂nianiu funkcji wynikaj膮cych z jego urz臋du; wszystkie te sprawy musz膮 by膰 wy艂膮cznie zarezerwowane dla przysz艂ego Papie偶a".
"O艣wiadczam wi臋c - doda艂 - 偶e jest niewa偶ny i nieby艂y jakikolwiek akt w艂adzy lub jurysdykcji, nale偶膮cy do Biskupa Rzymskiego w czasie jego 偶ycia lub zwi膮zany z wykonywaniem jego urz臋du, jaki Kolegium Kardyna艂贸w uzna艂oby, 偶e powinien by膰 dokonany, chyba 偶e mie艣ci si臋 w granicach wyra藕nie przyznanych w niniejszej Konstytucji".
Na mocy tego kluczowego dokumentu podczas wakatu w Stolicy Apostolskiej zarz膮dzanie Ko艣cio艂em nale偶y do Kolegium Kardyna艂贸w, jednak偶e tylko w celu szybkiego za艂atwienia spraw zwyczajnych lub spraw, kt贸rych za艂atwienia nie mo偶na od艂o偶y膰 oraz w celu przygotowania wszystkiego, co jest konieczne do wyboru nowego papie偶a.
"To zadanie musi by膰 wype艂nione w spos贸b i w granicach przewidzianych przez niniejsz膮 Konstytucj臋" - doda艂.
Nast臋pny punkt Konstytucji g艂osi: "Kolegium Kardynalskie w 偶aden spos贸b nie mo偶e decydowa膰 o uprawnieniach Stolicy Apostolskiej i Ko艣cio艂a Rzymskiego, a tym bardziej, bezpo艣rednio lub po艣rednio dopu艣ci膰 do umniejszenia kt贸rego艣 z nich, nawet w celu doprowadzenia do zgody lub przeciwdzia艂ania poczynaniom nastawionym przeciw tym偶e prawom po 艣mierci lub prawowitym zrzeczeniu si臋 urz臋du przez Papie偶a. Wszyscy Kardyna艂owie winni zatroszczy膰 si臋 o ochron臋 tych praw".
Podczas wakatu prawa wydane przez poprzednich papie偶y w 偶aden spos贸b nie mog膮 by膰 poprawiane lub zmieniane; "przede wszystkim je艣li chodzi o przepisy dotycz膮ce wyboru papie偶a".
Kolejnym etapem jest zwo艂anie tzw. Kongregacji Kardyna艂贸w w okresie przygotowania wyboru papie偶a. Uczestnicz膮 w nich kardyna艂owie przybyli z ca艂ego 艣wiata.
S膮 to zgromadzenia dwojakiego rodzaju: og贸lne codzienne, to znaczy ca艂ego Kolegium Kardynalskiego oraz partykularne.
W sk艂ad Kongregacji partykularnej wchodz膮: Kardyna艂 Kamerling 艢wi臋tego Ko艣cio艂a Rzymskiego i trzech kardyna艂贸w, po jednym z ka偶dego stopnia, wylosowanych spo艣r贸d kardyna艂贸w - elektor贸w przyby艂ych ju偶 do Rzymu. Kardyna艂owie - elektorzy to uczestnicy konklawe, kt贸rzy nie uko艅czyli 80 lat.
Jan Pawe艂 II zarz膮dzi艂, 偶e g艂os w Kongregacjach Kardyna艂贸w, je艣li chodzi o sprawy o wi臋kszym znaczeniu, "nie powinien by膰 dany ustnie, ale przekazany w formie tajnej".
Wszyscy uczestnicz膮cy w kongregacjach kardyna艂owie maj膮 z艂o偶y膰 przysi臋g臋 na zachowanie przepis贸w, zawartych w Konstytucji oraz na dotrzymanie tajemnicy.
Jednym z najpilniejszych zada艅 obrad kardyna艂贸w jest przygotowanie ceremonii pogrzebowych zmar艂ego papie偶a oraz ustalenie ich pocz膮tku w taki spos贸b, by z艂o偶enie do grobu odby艂o si臋 mi臋dzy czwartym a sz贸stym dniem po 艣mierci; "chyba 偶eby zaistnia艂y inne szczeg贸lne racje" - zastrze偶ono.
Konieczne jest te偶 przygotowanie pokoj贸w w watyka艅skim Domu 艢wi臋tej Marty dla kardyna艂贸w - elektor贸w oraz Kaplicy Syksty艅skiej, gdzie odb臋dzie si臋 konklawe.
Jest te偶 te偶 nast臋puj膮ce rozporz膮dzenie: nale偶y "powierzy膰 dw贸m duchownym odznaczaj膮cym si臋 wiedz膮, m膮dro艣ci膮 i autorytetem moralnym zadanie przeprowadzenia dla kardyna艂贸w dw贸ch rozwa偶a艅 dotycz膮cych problem贸w Ko艣cio艂a w tej wyj膮tkowej chwili i trafnego wyboru nowego papie偶a".
Trzeba te偶 zaaprobowa膰 - na wniosek Administracji Stolicy Apostolskiej lub, wed艂ug kompetencji, Gubernatoratu Pa艅stwa Watyka艅skiego - wydatki wynik艂e w okresie od 艣mierci papie偶a do wyboru nast臋pcy, a tak偶e przeczyta膰 dokumenty, je偶eli by takie by艂y, zostawione przez zmar艂ego papie偶a dla Kolegium Kardyna艂贸w.
Kolejnym zadaniem jest zatroszczenie si臋 anulowanie Pier艣cienia Rybaka, noszonego przez papie偶a i o艂owianej piecz臋ci, z jakimi s膮 wysy艂ane Listy Apostolskie.
Z chwil膮 艣mierci papie偶a wszyscy prze艂o偶eni Dykasterii Kurii Rzymskiej, kardyna艂 sekretarz stanu oraz cz艂onkowie tych Dykasterii przestaj膮 pe艂ni膰 swe urz臋dy. Wyj膮tek stanowi Kamerling 艢wi臋tego Ko艣cio艂a Rzymskiego i Penitencjarz Wi臋kszy, kt贸rzy nadal za艂atwiaj膮 sprawy zwyczajne, przedk艂adaj膮c Kolegium Kardyna艂贸w to, co powinno by膰 przed艂o偶one papie偶owi.
Cz臋艣膰 druga Konstytucji "Universi Dominici Gregis" po艣wi臋cona jest wyborowi papie偶a. Zapisano w niej, 偶e wszyscy kardyna艂owie elektorzy, zwo艂ani w celu wyboru nowego papie偶a s膮 zobowi膮zani na mocy 艣wi臋tego pos艂usze艅stwa do podporz膮dkowania si臋 og艂oszeniu o zwo艂aniu i do udania si臋 na miejsce w tym celu wyznaczone, "o ile nie wstrzyma ich choroba lub inna powa偶na przeszkoda uznana za s艂uszn膮 przez Kolegium Kardyna艂贸w".
Na mocy przepis贸w kardyna艂owie elektorzy od pocz膮tku czynno艣ci zwi膮zanych z wyborem a偶 do chwili, kiedy nast膮pi i zostanie publicznie og艂oszony, musz膮 powstrzyma膰 si臋 od prowadzenia korespondencji listownej, telefonicznej lub komunikowania si臋 przy pomocy innych 艣rodk贸w z osobami nie zwi膮zanymi ze 艣rodowiskiem, "z wyj膮tkiem przypadku uzasadnionej i pilnej konieczno艣ci".
Po uroczysto艣ciach pogrzebowych, nie p贸藕niej ni偶 dwudziestego dnia od 艣mierci papie偶a kardyna艂owie elektorzy zbior膮 si臋 na poprzedzaj膮cej konklawe mszy Pro eligendo Papa - o wyb贸r papie偶a.
Z Watykanu Sylwia Wysocka (PAP)
sw/ zm/
